Caring Farmers wil zo snel mogelijk aan de slag met het verbeteren van dierenwelzijn en niet wachten op het Convenant Dierwaardige Veehouderij. Daarom presenteert de organisatie hun koplopersplan voor de transitie naar een dierwaardige veehouderij.
“Na ruim een jaar praten, is het tijd om daadwerkelijk stappen te gaan zetten”, vindt Caring Farmers. “En dat kan, want er zijn genoeg boeren die aan de slag willen en kunnen als ze wat hulp krijgen van de maatschappij.” De organisatie heeft een plan geschreven om in 2030 10 procent van de Nederlandse markt dierwaardig te bedienen: dat betekent bijvoorbeeld dat in 2030 10 procent van alle verkochte zuivel én rundvlees komt van kalfbijkoe boerderijen. “Dit is een gigantische opgave en dat kunnen boeren niet alleen: supermarkt, consument, boer, keten, dierenarts en wetenschap hebben allemaal een rol”, aldus Caring Farmers. De organisatie wil daarom samen met de Groenboerenplan partners en de Dierenbescherming aan de slag en nodigt iedereen uit om mee te doen. Hieronder hun betoog.
Plan Caring Farmers
"In 1996 werden ingrepen bij dieren verboden, maar deze worden nog immer gedoogd ondanks dat diverse kabinetten sinds 2002 beterschap beloven. Ondertussen blijkt uit onderzoek dat dieren veel slimmer zijn dan voorheen aangenomen en dat de scheidslijn tussen de emotionele capaciteiten van mens en dier klein is. In 2021 werd de Vernieuwde Wet Dieren aangenomen: vanaf juli 2024 moet de veehouderij zich aanpassen aan het natuurlijke gedrag van dieren. Het laatste kabinet Rutte besloot om deze wet om te zetten in een Convenant Dierwaardige Veehouderij. Na ruim een jaar onderhandelen leidt dit nog tot geen enkele concrete maatregel. Caring Farmers deelt de zorgen van de andere boerenvertegenwoordigers aan tafel over goedkopere producten vanuit het buitenland. Maar toch kunnen we allang aan de slag met alle boeren die willen en die voor de Nederlandse markt produceren. Niet door deze boeren te verplichten, maar door ze te verleiden en stimuleren.
Elke transitie heeft koplopers nodig
De keuze van Nederland voor een dierwaardige veehouderij is een grote opgave, maar eentje die we als Caring Farmers omarmen en waarin we een voorloperspositie willen innemen. Dat willen we omdat die rol bij onze ambitie past, omdat elke transitie voorlopers nodig heeft en omdat we onze eigen boeren die kans willen geven. De aanpak om met koplopers alvast aan de slag te gaan, wordt ondersteund door de acht gerenommeerde wetenschappers die het convenantsproces adviseerden en sluit aan bij een recente oproep van Wageningen Economic Research: ‘steun duurzaamheidspioniers financieel, juridisch en sociaal’.
Wat is dierwaardigheid?
Dieren moeten hun natuurlijk gedrag kunnen uiten. Een koe is een zoogdier, een kuddedier en een graasdier: voor de zuivelhouderij ziet Caring Farmers dan ook een integratie tussen melk-, vlees- en kalverhouderij zodat álle koeien kunnen zogen, grazen en leven in een familiekudde. Varkens doen niets liever dan wroeten in de modder, dus ook de ‘vleesvarkens’ krijgen toegang tot een buitenverblijf. We stappen over naar robuuste rassen en stoppen met de focus op rassen die steeds harder groeien en steeds meer tepels hebben. Het doden van eendagshaantjes komt ten einde: we gaan de hanen van de eiproductie eten, en stoppen met de doorgefokte vleeskip. Dit alles kan van klein- tot grootschalig: van kipcaravan tot Kipster. We willen ook steeds meer het dier een belangrijkere rol geven: helpen met bodem- en natuurbeheer. Denk bijvoorbeeld aan varkens die met hun snuit ploegwerk verrichten en schapen die de groenbemesters wegwerken en direct de mest achterlaten waar die nodig is.
Wat is er nodig?
Dierwaardigheid beperkt zich niet tot de stallen, maar willen we ook doorvoeren in transport, slacht en fokkerij. Het is belangrijk dat er wordt gebouwd aan een gehele dierwaardige infrastructuur. Caring Farmers wil werken aan het herstel van een fijnmazig netwerk van kleinschalige slachters, bewegen naar een natuurlijke fokkerij zonder nare ingrepen zoals eicelpuncties en oude robuuste rassen in ere herstellen. Dierwaardigheid betekent ook nogal wat voor de keten: verwerkers van vlees zullen mooie producten gaan ontwikkelen van mannelijke dieren en het gehele dier gebruiken. Supermarkten, horeca en A-merken gaan dierwaardigheid als thema omarmen en promoten onder hun klanten. Agrarische scholen en veterinair onderwijs passen het curriculum aan.
Om de dierwaardige markt te stimuleren, zijn prijsprikkels belangrijk zoals 0% BTW in de gehele keten op biologische en dierwaardige producten. Ook is landelijke regie nodig op de omgevingsplannen om gemeentes in korte tijd vergunningen te laten verlenen voor plannen waarbij de hoeveelheid dieren in een regio verminderd en het welzijn toeneemt, zelfs als dat de grootte van een individuele stal doet toenemen.
Koplopers roeien altijd tegen de stroom in. Als we daar verandering in brengen, en het lonend maken om dierwaardige koploper te zijn, dan zijn er voldoende boeren die klaar staan om snel te bewegen richting een volhoudbare dierwaardige veehouderij.
Integrale voedselvisie
De opgave naar een dierwaardige veehouderij is niet eenvoudig te realiseren, maar gaat – als we goed doorpakken – naadloos samen met andere opgaven waar we voor staan: klimaat, natuur, stikstof, water. Door vol in te zetten op verbeterd dierenwelzijn én op de eiwittransitie, bewegen we naar een voedselsysteem dat opereert binnen ecologische grenzen. Deze ethisch verantwoorde keuze voor een andere positie voor dieren is wellicht de meest charmante manier uit de stikstofcrisis. Maar dan moeten we er wel samen voor zorgen, desnoods met afgedwongen normering voor de supermarkten, dat boeren hun dierwaardige producten voor een eerlijke prijs kunnen verkopen.