Zware, maar heerlijke kost

Waar halen we in de toekomst onze eiwitten vandaan? Moeten die meer uit plantaardige eiwitten komen? Is kweekvlees de oplossing? Of kunnen deze ook prima uit (duurzame) veeteelt blijven komen? Eén ding is duidelijk: de huidige koers die we varen is niet houdbaar.

In het boek Our future proteins – a diversity of perspectives kijken de auteurs naar het volledige spectrum van de eiwittransitie. Dat is een breed spectrum en met 575 pagina’s is het dan ook best een flink boek. Maar omvang zegt natuurlijk weinig over de inhoud: snijdt het boek ook hout?

Dat doet het zeker. In een tiental secties, elk weer opgedeeld in verschillende hoofdstukken, gaan de auteurs met een wetenschappelijke insteek in op de kwesties die spelen rondom de eiwittransitie. Die eiwitten kunnen komen uit planten, dieren (dus ook insecten), microben en schimmels. Elke bron heeft daarbij voor- en nadelen, zo wordt op verhelderende, maar soms ook wat droge wijze uitgelegd. De hoofdstukken zijn vrij gestructureerd opgedeeld: de huidige stand van zaken omtrent een bepaald onderwerp – bijvoorbeeld visserij – wordt geschetst, waarna de mogelijkheden worden besproken, samen met de uitdagingen. Daarbij wordt vaak aangeduid in welke mate deze eiwitbronnen (g)een oplossing kunnen vormen voor welk geografisch gebied.

De interviews met onder meer CEO’s en R&D-medewerkers van pionierbedrijven in de eiwittransities tussen de verschillende hoofdstukken door zijn een heerlijk frisse afwisseling en ze verbinden theorie ook nog eens met praktijk.

Wanneer je dit boek leest, denk je regelmatig: eiwitbronnen zat, waarom hebben we het hier eigenlijk over; dit moet prima duurzaam te produceren zijn. Er is echter één grote hindernis: menselijk gedrag. We zijn gewoontedieren als het aankomt op onze eetgewoonten. Het idee dat we insecten moeten eten, vinden we in de westerse wereld veelal weerzinwekkend. Toch zien we tegelijkertijd dat de vleesvervangers in opkomst zijn. Op dat gebied valt er nog veel te winnen, zo stellen de auteurs. Want vegaburger A bevat andere bestanddelen dan vegaburger B, waardoor de voedingswaarden verschillen. Dat maakt het voor de consument vaak lastig om volwaardige alternatieven voor vlees te vinden. De belangrijkste conclusie die je kunt trekken uit dit boek, is dan ook: vlees als eiwitbron zal – in ieder geval voorlopig – zeker niet verdwijnen. Het aandeel ervan wereldwijd moet echter wél sterk afnemen, willen we een duurzaam voedselsysteem dat voldoende eiwitten voor ons produceert.

Verkrijgbaar via VU University Press