Een ondernemer die zorgt voor veiligheid en vertrouwen, is het meest effectief. Toch blijken twee op de drie medewerkers hun baas een hork te vinden. Wat denken ze van u? “Daar is hij. Zijn auto stop op de parkeerplaats, hij stapt uit. De baas is in aantocht. We kijken allemaal naar buiten, maar het is nog niet te zien. We vragen ons af hoe zijn humeur vandaag is? Als hij binnenkomt, wordt het snel duidelijk. Hij kijkt naar beneden, in gedachten verzonken. Hij loopt naar zijn kamer zonder iemand te groeten. Nu is het voor ons duidelijk. Vandaag is weer een dag als zoveel andere. Van die dagen dat we niet bij hem in de buurt moeten komen. Wij zijn schuldig aan alles wat er fout kan gaan. Wat er goed gaat, ziet hij niet. Bij het minste geringste kan hij in woede ontsteken. Eigenlijk moet ik nog iets met hem bespreken en heb ik dringend een handtekening nodig. Mijn hart klopt in mijn keel en mijn adem stokt. Vlak bij de deur draai ik om. Morgen probeer ik het weer. Als zijn humeur het toelaat en ik het durf.”
Bovenstaande citaat komt uit een coachinggesprek dat ik voerde met een medewerker. Zijn baas was van mening dat deze medewerker, maar ook zijn collega’s, onvoldoende presteerden. Daarom vroeg hij mij om zijn medewerkers te coachen. Al gauw bleek de ondernemer zélf de oorzaak te zijn van het disfunctioneren van zijn medewerkers. Door zijn gedrag en houding maakte hij ze bang. Hierdoor raken zij gestrest. Ze durfden niet meer in actie te komen en ‘vluchtten’ als hij in de buurt was. Hij schreeuwde, tierde, dreigde en gaf de medewerkers de schuld van alles wat er mis kon gaan. Wat er goed ging, leek hij niet te zien. Zonder opgaaf van redenen kon je genadeloos worden gestraft. Door zijn onvoorspelbare gedrag werden de medewerkers doodsbang.
Uit verschillende rapporten blijkt dat dergelijk leiderschap kan leiden tot het disfunctioneren van de medewerkers. En zwakkere gezondheid, spanningen in het gezin en een verhoogde kans op hartklachten. Dergelijk gedrag leidt tot een ziekmakend en demotiverend werkklimaat. Voor veel mensen is hun directe baas één van de grote stressoren in hun leven. Ook uit mijn eigen ervaring weet ik dat een agressieve managementstijl leidt tot demotivatie van medewerkers, het weglekken van energie, werkplezier en uiteindelijk verlies van effectiviteit en productiviteit. Bovendien blijkt twee op de drie medewerkers zijn leidinggevende een hork te vinden, blijkt uit onderzoek van vacaturesite Monsterboard. Net als de Amerikaanse bestsellerauteur Patrick Lencioni ben ik ervan overtuigd dat een ondernemer die zorgt voor vertrouwen en veiligheid, het meest effectief is. Door vertrouwen en het creëren van een veilig werkklimaat kunnen medewerkers reageren zonder op hun hoede te moeten zijn. Ze kunnen hun energie en aandacht volledig richten op zaken waar ze mee bezig zijn. Ze durven de open discussie met elkaar aan te gaan en het achterste van hun tong te laten zien. Problemen worden hierdoor met elkaar bespreekbaar en sneller opgelost. Beslissingen worden genomen; tijdig en wel door iedereen. Als er sprake is van vertrouwen en veiligheid kunnen en durven medewerkers en leiding elkaar ter verantwoording te roepen. Op die manier laten ze zien dat ze elkaar respecteren en hoge verwachtingen koesteren omtrent elkaars prestaties.
Volgens mij is de kern van samenwerking tussen leidinggevende en medewerkers communicatie. Een sfeer van veiligheid en vertrouwen maakt open en eerlijke communicatie mogelijk. Een functioneel conflict met elkaar aan durven gaan. Dit is niet eenvoudig. Dit vraagt om zelfinzicht van de ondernemer en het veranderen van de bedrijfscultuur.