De Raad voor de leefomgeving en infrastructuur (Rli) heeft zijn advies ‘Duurzaam en Gezond aangeboden aan minister Schouten (LNV) en staatssecretaris Blokhuis (VWS). De Rli concludeert in zijn advies dat de klimaatopgave op lange termijn onvermijdelijk leidt tot minder productieruimte voor de veehouderij en tot verandering van ons menu. De KNS vindt dat dit initiatief bij de consument moet liggen en niet gestuurd moet worden via wet- en of regelgeving.
Volgens de raad zouden we ‘substantieel’ minder vlees moeten gaan eten en meer groente, peulvruchten en andere vegetarische producten. De verhouding tussen dierlijke en plantaardige eiwitten is nu 70/30 procent. Maar dat kan volgens de Rli in 2030 naar 40/60 procent verschuiven. ‘Dat is mogelijk en wenselijk vanwege de klimaatdoelstellingen.’
De overheid zou vlees onaantrekkelijk moeten maken door een hoger btw-tarief in te voeren of door accijnzen in te voeren volgens de Rli. Ook zouden er tv-koks ingezet moeten worden ‘om te zorgen dat eten met meer groenten en fruit en minder dierlijke producten wordt geassocieerd met aantrekkelijk, lekker, en gemakkelijk bereidbaar voedsel’.
Ondersteunend, niet sturend
De KNS vindt dat vooral de consument aan het roer moet staan van zijn eigen consumptie. ‘De consument heeft daarnaast een keuze uit duurzame vleesconcepten en maakt daar nog niet optimaal gebruik van. Vlees heeft bovendien toegevoegde waarde in een evenwichtig en gezond voedingspatroon. Het is niet aan de overheid om vlees onaantrekkelijk te maken, de overheid kan ondersteunend zijn bij het maken van voedingskeuzes en niet sturend via wet- en regelgeving of belasting’, laat de branchevereniging weten in een statement op haar website.
De KNS heeft dan ook als standpunt dat de invoering van een vleestax een ineffectieve maatregel is. Consumenten kiezen bij een hogere prijsstelling voor goedkopere, minder kwalitatieve voedingsmiddelen.
KNS: ‘De slager moet zich bewust zijn van het veranderende speelveld waarin hij zich begeeft. De vleesconsumptie wordt consequent ontmoedigd. Is het niet om gezondheidsredenen, dan is het om reden van klimaat, milieu of dierenwelzijn. Voor de slager biedt dit ook kansen. De kansen liggen in duurzame vleesconcepten, productinnovatie (bijvoorbeeld producten waarin meer dan vlees is verwerkt (hybride producten). De innovatieve kracht van de slager komt dan goed van pas. Consumenten komen vaker met kritische vragen over de duurzaamheid van het vlees dat in de vitrine ligt. Elke individuele ondernemer zal daar een goed en eerlijk antwoord op moeten formuleren.’
Klimaatopgave samen met bedrijfsleven oppakken
De KNS onderstreept daarnaast de mening van de Nederlandse vleessector. De COV kan zich vinden in de invalshoek van een integraal ‘Voedselbeleid’, waarmee gekeken wordt naar concrete doelen voor langere termijn en waarmee ambities van het Verdrag van Parijs omgezet worden in een helder, realistisch en bestendig overheidsbeleid. De COV plaatst wel enkele kritische noten en waarschuwt voor een tunnelvisie op vlees.