Alternatief stikstofplan: Meer geld voor boeren met duurzame producten

19 augustus 2022 Redactie Vleesmagazine
Foto: Unsplash

Een groep experts presenteerde 18 augustus een eigen stikstofplan met de titel Toekomst zoekt Boer. De stikstofuitstoot moet in dit plan nog steeds met de helft verminderen, maar de overheid moet de duurzame boeren helpen. Deze krijgen nu te weinig voor hun producten.

Dit plan is een advies van initiatiefgroep Regie op Ruimte, een groep boeren, bestuurders en experts die door de Transitiecoalitie Voedsel is samengesteld. Zij roepen de overheid op om de markt te corrigeren en naast de boer te gaan staan. “Alleen als de overheid de markt corrigeert en langjarig aanvult met vergoedingen voor ecosysteemdiensten ontstaat er voor boeren perspectief op een toekomstbestendige bedrijfsvoering. Op die manier gaat de overheid naast de boer staan in plaats van tegenover hem bij het realiseren van ambitieuze doelen op het gebied van klimaat, stikstof, biodiversiteit, water, luchtkwaliteit en de gezondheid van mens en dier.”

Duurzaamheid

Duurzaamheid wordt momenteel onvoldoende door de markt beloond. De initiatiefgroep spreekt van een systeemprobleem. “De markt stuurt nu vooral op prijs en op grote hoeveelheden. Toeleverende bedrijven, industrie en supermarkten zitten gevangen in een laag prijzenmodel. Daarvan zijn zowel de boer als de natuur de pineut. Tegelijkertijd wordt maatschappelijk, ecologisch en juridisch van boeren verwacht dat zij flink bijdragen aan forse emissiereducties en aan bevordering van biodiversiteit en een aantrekkelijk landelijk gebied. Dat vraagt om een fundamenteel andere benadering van de landbouw- en voedselproductie. De overheid heeft daarbij een belangrijke richtinggevende en sturende rol.”

Toekomst zoekt Boer

In het rapport Toekomst zoekt Boer stelt de initiatiefgroep hoe het anders kan. De experts pleiten voor een integrale lange termijn visie van de overheid. De overheid moet naast de boer gaan staan en niet er tegenover. “De boer moet veel meer in zijn kracht worden gezet om bij te kunnen dragen aan de nieuwe maatschappelijke en ecologische eisen.”

Geen nieuws van Vleesmagazine meer missen? Schrijf je dan nu in voor onze nieuwsbrief en ontvang elke donderdag het laatste nieuws.

Inschrijven nieuwsbrief

Correctie markt

Allereerst moet de overheid de markt moet corrigeren zodat de boer wordt beloond voor inspanningen voor duurzaamheid. Dat kan volgens de experts op meerdere manieren. “Zo zou de overheid de agro- en voedselindustrie kunnen verplichten om in hun producten een substantieel aandeel duurzame grondstoffen te gaan bijmengen, zoals ook bij benzine al jarenlang wordt gedaan. Daardoor wordt de vraag naar duurzaam vergroot, kan de prijs voor duurzame landbouwproducten omhoog en krijgt de boer een beter inkomen.”

Ecosysteemdiensten

Daarnaast moet de overheid volgens de expert structureel te gaan betalen voor ecosysteemdiensten. “Dat zijn diensten die de kwaliteit van klimaat en natuur bevorderen. Deze overheidsbijdragen moeten langjarig beschikbaar komen. Ze kunnen worden aangevuld met extra beloningen of kortingen vanuit waterschappen, verpachters van land, de industrie en financiers. Ook dat kan de boer structureel meer inkomen opleveren.”

Certificering

Om dit alles goed te realiseren pleiten de experts voor een vergaande certificering van agrarische bedrijven op basis van kritische prestatie indicatoren. “Daarmee kan de boer sturen naar een zo duurzaam mogelijk bedrijfsmodel en naar emissieniveaus die tegemoet komen aan de doelen die gelden voor het gebied waar hij is gevestigd. Hoe duurzamer het bedrijf des te meer de boer hiervoor wordt beloond. Voorts is van groot belang dat de overheid stevig bijdraagt aan een goede en onafhankelijke ondersteuning van boeren om de omslag te kunnen maken die van hen wordt gevraagd. Een groeiend aantal vaak gebiedsgerichte organisaties en kennisinstellingen doen hier al goed werk. Zij hebben het vertrouwen van de boer. De overheid zou dat soort bottom up initiatieven langjarig een enorme impuls moeten geven. Vanuit een aantal boerenorganisaties zijn hiervoor onder de naam Boerenperspectief voorstellen in ontwikkeling waarover inmiddels met het ministerie van LNV wordt gesproken.”

Het volledige rapport Toekomst zoekt Boer met een reeks van aanbevelingen voor zowel de korte als de langere termijn is online te bekijken. 

Bron: Transitiecoalitie Voedsel

Altijd op de hoogte blijven?