Blind vertrouwen kan veel geld kosten

20 maart 2018 Jan Buitelaar

Onlangs zijn enkele van mijn klanten geconfronteerd ‘stelen van de baas’. We kwamen erachter door onder andere de samenstelling van de brutowinst te analyseren en kassagegevens te beoordelen. De schade voor de betreffende ondernemers loopt vermoedelijk in de tienduizenden euro’s.

Het blijkt volgens recente cijfers dat één derde van u te maken heeft gehad met criminaliteit of daar in de toekomst nog mee te maken krijgt, maar liefst 40 procent hiervan komt van binnen uit. U mag er dus niet klakkeloos van uitgaan dat het ú niet overkomt. Juist medewerkers van wie u het niet verwacht, blijken soms het vertrouwen te beschamen. Nog lastiger is het als het om familie gaat die werkzaam is binnen de onderneming. Vertrouwen is de basis van samenwerking, maar blind vertrouwen kan voor onaangename verrassingen zorgen.

Vormen van fraude

Bij fraude denken we vaak aan diefstal van geld uit de kassalade, maar dat is te simpel. Het gaat niet altijd alleen om geld, er kunnen ook goederen gratis of tegen korting worden meegegeven aan vrienden of mededaders. Soms betreft het consumpties tijdens werktijd (bijvoorbeeld een blikje cola dat eigenlijk bestemd is voor de verkoop) of er worden producten meegenomen die aan het eind van de dag toch zouden worden weggegooid. Ook het langer houden van pauze of tussendoor voor zichzelf boodschappen gaan doen zijn vormen van stelen van de baas. Dat geldt ook voor het bewust onjuist invullen van de urenverantwoording of een kwartier voor aanvang van de werktijd inklokken zodat de werktijd wordt opgerekt. Verder kunnen spaarsystemen (zegeltjes, stempeltjes, muntjes of zelfs een digitaal spaarsysteem) door kwaadwillenden worden gebruikt om zichzelf te bevoordelen.

Oorzaken

Er zijn verschillende oorzaken waardoor mensen komen tot onoorbaar gedrag. Financiële problemen als gevolg van het niet kunnen omgaan met geld, te hoge persoonlijke verplichtingen, een scheiding, verkeerde vrienden of gokken. Het zijn allemaal redenen die kunnen leiden tot afwijkend gedrag, waarbij grenzen worden overschreden.

Er kan ook sprake zijn van een slecht voorbeeld. Een ondernemer die gewend is om tussen de middag €50 uit de kassa te pakken om even boodschappen te doen, geeft een slecht voorbeeld naar zijn medewerkers. Verder kan ruzie tussen werknemer en werkgever een rol spelen of vindt het team zaken normaal die eigenlijk niet normaal zijn. ‘Een aantal collega’s nam wel eens iets mee en niemand zei er iets van. Toen ben ik dat ook gaan doen.’ Het is belangrijk oog te hebben voor signalen die kunnen duiden op interne fraude.

Gevolgen

De impact van diefstal is groot. Teleurstelling, boosheid en verdriet komen boven.

Temeer omdat de medewerkers vaak lang in dienst zijn en vertrouwen genieten. Wat als een vermoeden juist is? Een vermoeden is nog geen bewijs. Wat moeten we doen om dit te bewijzen en wat kunnen we doen om dit te voorkomen?

Wat te doen?

Voorkomen is beter dan genezen. Er kan veel worden gedaan om fraude te voorkomen. Wat te doen als er vermoeden van diefstal bestaat? Welke signalen zijn er? Wat mag wel en wat mag niet van de wetgever? Diefstal bewezen en wat dan?

In volgende artikelen ga ik hier verder op in.

Altijd op de hoogte blijven?