VOEDSELVEILIGHEID | Vervalsen van gezondheidscertificaten, fraude met antibiotica en illegale slacht en vleeshandel. Allemaal voorbeelden van fraude in de roodvleesketen die de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) de afgelopen jaren tegenkwam. Een analyse van de afgelopen tien jaar moet de vleessector helpen om nieuwe misstanden te voorkomen.
Fraude in de voedselketen kan gevaar opleveren voor de volksgezondheid. In de periode 2010 tot en met 2023 voerde de Inlichtingen– en Opsporingsdienst (IOD) van de NVWA 38 opsporingsonderzoeken uit naar fraude en andere illegale activiteiten in de roodvleesketen. Om de sector te helpen bij de bewustwording van de vele fraudemogelijkheden in de roodvleesketen en het voorkomen ervan publiceerde NVWA onlangs een analyse over de periode 2010-2023.
Fraude in de hele keten
In de analyse focust NVWA zich op de hele keten, beginnend bij het levende dier en eindigend bij het uiteindelijke vleesproduct dat in de winkel ligt. Hierbij onderscheidt NVWA fraude aan het begin van de keten – dat wil zeggen op de veehouderij, bij het vervoer, in de handel en bij de slacht – en bij productie van en handel in roodvleesproducten – dit betekent het witwassen van illegaal vlees zodat het in de voedselketen kan worden gebracht (food laundering) en het verhogen van de waarde van (legaal) vlees door het bepaalde eigenschappen toe te dichten (food enhancement).
Internationalisering roodvlees
Uit de analyse blijkt een omvangrijke en sterke internationalisering van de productie van en handel in roodvlees(producten) in Nederland. Dit bemoeilijkt het toezicht en biedt mogelijkheden om te frauderen. De afgelopen jaren deed NVWA onderzoek naar zeer verschillende vormen van fraude. Van illegale afvoer van kalveren, vervalste paardenpaspoorten, illegale slacht en verhandeling van vlees zonder toezicht tot het verwerken van bedorven vlees en de toevoeging van sulfiet.
Tracering belangrijke pijler
Fraude met vlees kan leiden tot overtredingen op het gebied van voedselveiligheid, diergezondheid en dierenwelzijnsnormen. Veel van de fraudevormen hebben invloed op de traceerbaarheid van dieren en/of vlees door de keten heen. NVWA noemt traceerbaarheid als een belangrijke pijler in het systeem van voedselveiligheid en diergezondheid. “Als de herkomst van dieren en/of vlees onduidelijk is, is het ook niet duidelijk of het uiteindelijke vlees(product) een gevaar voor de voedselveiligheid vormt”, aldus NVWA.
Vergroten fraude bewustzijn
De sector heeft zelf de verantwoordelijkheid om fraude te voorkomen. “Het vergroten van kennis bij bedrijven over fraude draagt bij aan een beter inzicht in de fraudemogelijkheden en risico’s”, meldt NVWA. “Het delen van inzichten van de NVWA-IOD beoogt het vergroten van het fraudebewustzijn. Tegelijk spoort het bedrijven aan om een bijdrage te leveren aan het tegengaan van fraude: door het nemen van maatregelen en/of door fraude bij de NVWA te melden.”
