In 2023 gaven consumenten 14 procent meer uit aan voedsel met een duurzaamheidskeurmerk dan het voorgaande jaar. De totale consumentenbestedingen aan duurzaam voedsel in drie onderzochte verkoopkanalen, namelijk supermarkten, foodservice en speciaalzaken voor duurzame voeding, bedroegen ruim 12,6 miljard euro.
Daarmee is de besteding aan duurzaam voedsel harder gestegen dan het totaal aan voedselbestedingen (+11 procent). Ondanks een inflatiepercentage van 11 procent is de markt voor duurzaam voedsel dus toch gegroeid. Ook is het volume van verkocht duurzaam voedsel toegenomen met 3 procent, wat meer is dan de toename in volume van alle verkocht voedsel (+1 procent). Dat blijkt uit de Monitor Duurzaam Voedsel, een jaarlijks onderzoek door Wageningen Economic Research in opdracht van het ministerie van LVVN. “Ondanks de forse prijsstijgingen blijft de afzet van producten met een duurzaamheidskeurmerk toenemen”, zegt onderzoeker Katja Logatcheva.
Meer duurzame kip
Het verkoopaandeel van duurzaam voedsel met een keurmerk blijft nagenoeg gelijk in 2023, met een ruime 19 procent van het totaal. Bij afzonderlijke productgroepen is de trend wisselend: zo is de verkoop van pluimveevlees met een Beter Leven 1*-keurmerk sterk gegroeid. Daarentegen liggen er minder vrije uitloopeieren in de schappen, als gevolg van de ophokplicht door vogelgriep. Consumenten geven in 2023 relatief het meeste uit aan duurzaam vlees en vleeswaren, houdbare producten & samengestelde maaltijden en aan duurzame zuivelproducten.
In supermarkten is de verkoop van duurzame producten het hardst gestegen tussen 2022 en 2023. De Monitor rapporteert 15 procent meer duurzame bestedingen, waar het totaal aan voedselbestedingen met 11 procent iets minder is gestegen. Het volume aan duurzaam voedsel steeg met 4 procent, terwijl het algemene volume met 1 procent is gedaald.
Foodservice en speciaalzaken
Ook in de foodservicebranche, zoals de horeca, stijgt de verkoop van duurzame producten en maaltijden. Daar zijn de bestedingen aan duurzaam voedsel met 13% gestegen en het volume met ongeveer 4 procent. Ter vergelijking: het totaal aan voedselbestedingen in de foodservice steeg met 12 procent en het volume met 1 procent.
Alleen de speciaalzaken voor duurzame voeding zien een afname in hun volumeomzet aan duurzame producten. Weliswaar wordt er 7 procent meer besteed aan duurzame producten, maar die omzetgroei wordt teniet gedaan door de hoge inflatie. De daling in verkocht volume wordt op ongeveer 4 procent geschat.
Keurmerken
De gegevens in de Monitor Duurzaam Voedsel zijn gebaseerd op de omzet van producten die zijn voorzien van een duurzaamheidskeurmerk met onafhankelijke controle. Uit de berekeningen blijkt dat Beter Leven (circa € 4,3 mld.), Rainforest Alliance (€ 3,1 mld.) en Biologisch (€ 2,0 mld.) de keurmerken zijn met de grootste bestedingen door consumenten in 2023.
Een deel van de gemeten keurmerken zijn door Milieu Centraal beoordeeld als ‘topkeurmerken’, omdat ze koplopers zijn in hun werkveld. Topkeurmerken hebben een aandeel van 13% in de totale uitgaven aan voedsel in 2023.
Monitor Duurzaam Voedsel
Het ministerie van LVVN wil graag inzicht in de verduurzaming van voedselketens in Nederland. Daarom is gekozen voor een jaarlijkse Monitor met geïntegreerde informatie. De data gebruikt voor dit onderzoek komen van het Centraal Bureau voor de Statistiek en Wageningen Economic Research (supermarkten), Foodstep (foodservice), en Bionext (speciaalzaken voor duurzame voeding).
‘Duurzaam voedsel’ wordt in de Monitor Duurzaam Voedsel 2023 gedefinieerd als ‘voedsel waarbij tijdens de productie en verwerking meer rekening is gehouden met milieu, dierenwelzijn en/of sociale aspecten dan wettelijk verplicht is.’ Alleen voedsel met een keurmerk met onafhankelijke controle is meegenomen in de Monitor.