De productie van de levensmiddelenindustrie staat onderdruk, meldt ABN AMRO. Vanwege een dalende vraag en toenemende kosten verwacht ABN AMRO een afname van de productie, met name voor vleesverwerkers, broodfabrikanten en visverwerkers.
De daling zette afgelopen jaar al in. Toen daalde de productie in de voedingsmiddelenindustrie al met 1 procent. Een van de oorzaken was een afname van de vraag. Consumenten kochten minder in supermarkten en voedingsspeciaalzaken (-5 procent). De vraag vanuit de horeca groeide wel, maar onvoldoende om de afgenomen consumentenvraag te compenseren. Deze trend zet door in 2023. In het eerste kwartaal van 2023 signaleerde ABN AMRO opnieuw een volumedaling in de supermarkt met 5 procent.
Afname vraag retail
De afname van de consumentenvraag in supermarkten en voedingsspeciaalzaken heeft verschillende oorzaken. Allereerst is er sprake van een correctie ten opzichte van de coronaperiode. Vanwege de horecasluiting kochten consumenten deze periode meer in de retailkanalen. Ten tweede zijn de prijzen flink gestegen. Consumenten letten hierdoor meer op de prijs en kopen minder voedsel. Wel blijven consumenten de horeca bezoeken.
Export
Daarnaast staat ook export volgens ABN AMRO onder druk. “Zo stagneerde de uitvoer van groente, fruit en vlees naar onder meer Duitsland. De oorzaken achter de gestagneerde uitvoer zijn divers. Voor groente en fruit geldt dat het aanbod lager ligt doordat er minder geproduceerd werd in de Nederlandse kassen. Voor vlees geldt ook een lagere productie en tegelijkertijd een lagere vraag.”
Grondstofprijzen
Deze problemen blijven voorlopig bestaan. ABN AMRO verwacht dat de koopkracht pas in 2024 gedeeltelijk herstelt. Ook blijven de prijzen in de retail in 2023 en 2024 hoog. Dit komt allereerst door de hoge grondstofprijzen. De prijzen van agrarische grondstoffen dalen al wel, maar liggen nog “flink boven het langetermijngemiddelde”.
Effect keten
De effecten van deze prijsverlagingen zijn pas na zes tot negen maanden merkbaar in de keten. Contracten tussen grondstoffenleveranciers en producenten en tussen producenten en supermarkten liggen voor een langere periode vast. “Toen de prijzen aan het begin van de keten toenamen, duurde het even voor de supermarkten hogere prijzen moesten betalen en de consument dit merkte. Nu de prijzen aan de basis weer afnemen, geldt – andersom – precies hetzelfde”, aldus ABN AMRO.
Hoge kosten producenten
Daarnaast zijn er ook kosten die niet dalen. De prijzen voor verpakkingsmaterialen als papier, glas en plastic blijven hoog, terwijl de arbeids- en rentekosten verder toenemen. En tot slot hebben voedselproducenten te maken met nieuwe wet- en regelgeving. Het aanpassen van systemen en processen leidt tot hogere bedrijfskosten.
Afname productie
Dit alles maakt dat veel ondernemers in de voedingsmiddelenindustrie niet positief zijn over de productie en bedrijvigheid. ABN AMRO verwacht daarom een totale krimp van 1 procent. Voor de vleesverwerkende industrie, die kampt met zowel een lagere vraag als een lager aanbod, verwachten de analisten een productieafname van 41,6 procent. Gevolgd door de broodindustrie met 27,4 procent en visverwerking met 26,6 procent.
Bron: ABN AMRO