9 juli: Klimaat en smaak

4 januari 2010 Caroline

 

Beste Caroline,

Je zegt dat de anti-vleeslobby het jarenlang (nagenoeg) alleen over het leed van dieren in de bio-industrie heeft gehad en pas sinds het klimaat helemaal 'in' is, ineens ook de opwarming van de aarde van stal heeft gehaald.

Ten eerste, het is niet zo dat alle vegetariërs in de eerste plaats de rechten van dieren willen vrijwaren en daarvoor een beroep doen op alle soorten van argumenten. Voor velen gaat vegetarisme juist om een mooi geheel: een voedings- of levenswijze die goed is voor onze planeet en al haar bewoners.

Ten tweede: jawel, de Partij voor de Dieren en gelijkaardige organisaties halen er diverse argumenten bij om mensen op een andere manier te laten denken over vlees. Ik weet niet wat daar mis mee is.

Ik vind niet dat klimaatscepticisme een mens siert. Ten eerste er is eigenlijk nog weinig twijfel dat de mens verantwoordelijk is voor een ernstige versnelling van de opwarming van de aarde. Het klimaatpanel van de Verenigde Naties (het IPCC) acht dit voor 90 procent zeker, en kijk maar eens naar de consensusonder vele andere organisaties. Een literatuuronderzoek gepubliceerd in het vakblad Science (Oreskes, 2004) kwam tot de conclusie dat geen enkele van ruim 900 relevante publicaties met peer review de stelling betwistte dat de aarde aan het opwarmen is en dat de mens daarvoor de hoofdverantwoordelijke is.

Believers

Akkoord, er is nog geen 100 procent zekerheid. Maar wat is het probleem als de believers fout zijn, Caroline? We blijven achter met schonere energie en schonere technologie – lijkt me niet zo erg. Omgekeerd: stel dat antropogene klimaatverandering een feit is, terwijl we niet handelen. Hoe zou je de gevolgen uitleggen aan je achterkleinkinderen? Zelfs als de zekerheid maar 50 procent was, dan nog zouden we het zekere voor het onzekere moeten nemen en alle middelen inzetten om klimaatrampen te vermijden. Onlangs werd berekend dat klimaatverandering vandaag al 300.000 doden per jaar eist. Nogmaals, klimaatscepticisme siert je niet.

Ten tweede is klimaatverandering niet het enige milieuargument tegen hoge vleesconsumptie. De FAO – niet de eerste de beste en doorgaans zeker geen vijand van de dierlijke landbouw - zegt dat vleesproductie tot de top twee of top drie oorzaken behoort van elk belangrijk milieuprobleem.

Als je dus liever hebt dat de 'anti-vleeslobby' de klimaathype niet inroept, dan wil ik gerust even een boompje opzetten over ontbossing, landerosie, watervervuiling, verzuring, waterverbruik, verlies aan biodiversiteit, enzovoort. Je ziet het: voldoende redenen om minder vlees te eten als je je planeet een beetje schoon wil houden voor die achterkleinkinderen.

Smaak

Je zegt: Smaak is voor iedereen het eerste argument om iets in zijn mond te stoppen, dus ook vlees. Mensen zijn morele wezens: wij doen niet zomaar dingen, maar kijken naar de mogelijke gevolgen van onze daden en maken afwegingen. Ook in het geval van vlees eten hoort dat.

Als blijkt dat onze hoge vleesconsumptie inderdaad verantwoordelijk is voor gezondheids-, milieu-, dierenwelzijns- en hongerproblemen in de wereld, dan moeten we deze gevolgen afwegen tegen jouw argument pro vlees eten: smaak. Als jij dan zegt dat de streling van jouw smaakpapillen al de rest overtroeft, dan mag je dat zeggen van mij, maar bijzonder sociaal zou ik dat toch niet noemen (nu ruik je natuurlijk een superioriteitsgevoel).

Dieren doden

Nu, stel nog dat bovenstaande argumenten uiteindelijk op niets zouden uitdraaien. Stel dat ze allemaal nonsens zouden zijn. Dan nog blijft wat mij betreft het argument tegen het doden van dieren volgens mij vrij sterk. Hier komt het.

Dieren zijn levende en welzijnsgevoelige wezens. Als mensen een levend wezen willen doden, dan moeten ze dat rechtvaardigen, zowel tegenover anderen als tegenover zichzelf. Zelfverdediging of verhongering kunnen bijvoorbeeld goede redenen zijn om dieren (of in extreme gevallen misschien zelfs mensen) te doden. Maar is 'lekker' een goede reden om een leven wezen te doden, Caroline? 

Beeld je even in dat je een koe doodt (pijnloos zelfs). Kan je eerlijk zeggen dat dat je helemaal niets zou doen? Dat het je compleet onverschillig zou laten om het leven van een dier te beëindigen? Ik geloof dat je zou gaan nadenken over de vraag of het allemaal de moeite wel is. Of dat nou moest. Voor die lap vlees.

Doden, dat hebben wij overgelaten aan een kleine groep specialisten. Slachters. Zelf willen de meesten van ons het niet doen. Omdat het erg wringt, ergens. Wij, mensen, zijn tot mooiere en hogere dingen in staat dan het doden van zestig miljard dieren per jaar, gewoon omdat we vinden dat hun lichamen lekker smaken.

PS. Over gezondheid en andere zaken moet ik het een volgende keer hebben. Niet alles tegelijk.

Groeten,

Tobias

 

Altijd op de hoogte blijven?