Koos van Essen volgt Ad Bergwerff op als voorzitter KNS

25 augustus 2021 Edwin Rensen
Koos van Essen (rechts) neemt het stokje over van Ad Bergwerff (foto: KNS).

‘Positieve sfeer in slagersland’

Toen hij zitting nam in het bestuur van branchevereniging KNS (Koninklijke Nederlandse Slagers), had hij al de ambitie om op termijn voorzitter te worden. Koos van Essen windt er geen doekjes om. Als hij zich ergens voor inzet, dan graag aan het roer.

Al een jaar of zes is de nu 53-jarige Van Essen actief binnen de KNS in verschillende adviescommissies. De eigenaar van Keurslagerij Warmenhoven in Wateringen hield zich in deze periode bezig met ondernemerszaken en maakte deel uit van de Coalitie Winkelambacht, die zich inzet voor het verminderen van de regeldruk. In 2020 werd Van Essen bestuurslid en vice-voorzitter. Een jaar later, op 16 juni van dit jaar, benoemde de ledenvergadering hem als voorzitter. Hij volgt Ad Bergwerff op. Bergwerff was voorzitter van 2005 tot 2017 en was in 2019 opnieuw aangetreden als boegbeeld voor de slagersbranche, na het overlijden van Fred Karremans.

Van Essen wil een bevlogen en inspirerende voorzitter zijn, die bijdraagt aan het relevant houden van de branche, in tijden waarin vlees regelmatig onder vuur ligt. Hij is er klaar voor. “De afgelopen tijd ben ik goed ingewerkt en heb ik veel gesprekken gevoerd met Ad Bergwerff en KNS-directeur Marian Lemsom.”

De coronacrisis heeft veel teweeggebracht in de vleessector. Voor veel slagers pakte de crisis (op zakelijk vlak) positief uit. Hoe staat de branche er op dit moment voor?
“Voor de winkelslagers pakte de crisis inderdaad omzet-technisch gezien niet verkeerd uit. Zij vormen het grootste deel van onze leden en staan er goed voor. Klanten zagen – en zien – een veilige haven in de slagerij. Winkelinrichters hebben boordevolle portefeuilles omdat collega’s in de rij staan om te verbouwen. Dat zegt mij genoeg. Voor slagers met een groot aandeel catering is de crisis minder goed verlopen, maar dat komt nu ook weer op gang. Slagers die hoofdzakelijk leveren aan horeca hebben het ronduit slecht gehad. Ik ken een aantal collega’s die hierdoor nog slechts dertig procent van hun gebruikelijke omzet draaiden. Gelukkig heeft het tot weinig faillissementen geleid. Dat komt onder meer door de staatssteun. Al met al is het beeld dus wisselend, maar ik zie op dit moment dat er binnen het ambacht flink wordt geïnvesteerd. Dat is een goed teken en het is belangrijk om up-to-date te blijven. Zelf ga ik mijn winkel vanaf februari volgend jaar ook verbouwen. Zo eens in de tien à vijftien jaar is dat nodig. Vroeger kon je misschien veertig jaar met dezelfde winkel doen, maar die tijd is voorbij.”

Wat zijn de grootste uitdagingen voor de branche?
“Dat zijn er meerdere, maar het eerste waar ik aan denk is het tekort aan personeel. De arbeidsmarkt is krap en het is voor veel slagers een worsteling om een goede bezetting rond te krijgen. Geluk bij een ongeluk is dat er dit jaar meer jongeren in zijn gestroomd bij SVO. Het gaat onder meer om studenten die eigenlijk van plan waren voor de horeca te kiezen, maar op het moment van inschrijven lag de horeca nog stil. Zij hebben vervolgens gekozen voor het slager-traiteurvak. Toch blijft het nog moeilijk voldoende mensen te vinden en daaraan gekoppeld speelt de opvolgingsproblematiek. Ik ga dit in gesprekken met slagers de komende tijd aankaarten. Het is belangrijk dat ze rond hun vijftigste hierover na gaan denken. En je moet daar met een eventuele verbouwing ook rekening mee houden, zodat je je opvolger – als die net begint – niet gelijk voor het blok zet met de noodzaak van grote investeringen.”

Maar er is dus nog méér waar de branche wat mee moet?
“Andere zeer belangrijke thema’s voor de komende tijd zijn aandacht voor het milieu, voedselveiligheid en diervriendelijkheid. Minder vlees eten is bovendien een trend waar iedere slager op in zal moeten spelen. Ik merk het zelf als ik een barbecue moet regelen. Je hebt gewoon rekening te houden met de vraag naar lactosevrij, glutenvrij en er zijn altijd wel flexitariërs en vegetariërs tijdens een feestje. De klant verwacht ook dat de slager weet hoe het zit met allergenen en dat er goede bereidingsadviezen gegeven worden. Vroeger deed je moeder dat, maar tijden zijn veranderd.”

Artikel gaat verder onder de foto

Koos van Essen_Foto Edwin Rensen

Koos van Essen is eigenaar van Keurslagerij Warmenhoven in Wateringen (foto: Edwin Rensen)

Hoe kunt u hier als voorzitter een bijdrage aan leveren?
“Ik bezoek veel collega’s en dan breng ik dit soort zaken onder de aandacht. Ook geven we met het KNS-bestuur denkrichtingen aan en tijdens inspiratiebijeenkomsten praten we ook veel met elkaar over de issues die in de branche spelen. Vanaf november ga ik zelf de training branche-bestuurder volgen. Zo hoop ik ook meer kennis en kunde te krijgen, waar uiteindelijk ook onze leden van profiteren.”

Wat worden uw grootste uitdagingen als voorzitter?
“Voor mij is dat het streven de consument er blijvend van te overtuigen dat een slager belangrijk is voor een gezonde voedselvoorziening. De consument is leidend, maar deze moet beseffen dat bij ambachtelijke slagers verse onbewerkte voeding in de vitrine ligt. Ik begrijp dat we misschien wat minder vlees moeten eten, maar als we het wél doen dan graag van een kwalitatief niveau. En dat niveau biedt de slager.”

Ziet u, ondanks de vaak negatieve aandacht voor vleesconsumptie, ook positieve ontwikkelingen voor de branche?
“Jazeker, het niveau van ons allemaal stijgt. De consument heeft meer kennis dan voorheen en houdt ons scherp. Door corona is deze ontwikkeling nog eens versneld. Er heerst momenteel een positieve sfeer in slagersland, ondanks de pogingen van lobby-clubs om een ander sentiment teweeg te brengen. Ik begrijp dat zij strijden voor hun zaak, maar het is jammer dat het te vaak met een negatieve toon gebeurt.”

Kijkt de KNS ook verder dan de eigen branche? Met andere woorden, worden er ook zaken opgepakt met andere brancheverenigingen, die wellicht met eenzelfde problematiek te maken hebben?
“Wij werken heel nauw samen met de Poeliersbond, de Vereniging van Nederlandse Visspecialisten (VNV) en het Visgilde. Voor de Poeliersbond is dat een stuk belangenbehartiging, dienstverlening en communicatie. Voor de VNV en het Visgilde voeren we het secretariaat en de administratie. We werken samen op het gebied van voedselveiligheid bijvoorbeeld. Voor dit type versondernemers gelden vergelijkbare processen. Daarom hebben slagers en poeliers nu een gezamenlijke hygiënecode. Het is dus op dit moment vooral samenwerking op praktisch gebied.”

Tenslotte. Hoe kijkt u aan tegen de toenemende polarisatie als het gaat om vleesproductie? Een gevoelig onderwerp.
“Ons systeem van voedselvoorziening, dat begint bij de boeren, is zeer veilig en staat op een duurzaam en hoog niveau. De Nederlandse boeren zijn misschien wel de meest duurzame die er zijn. Ik mis af en toe respect voor de mensen die dag en nacht met ons voedsel bezig zijn. En natuurlijk vind ik ook dat het hier en daar beter kan en dat we wellicht wat kleinschaliger moeten produceren. Als slagersbranche maken we ons zeker zorgen om deze polarisatie.”

Altijd op de hoogte blijven?