Dit was er te beleven op Plant FWD dag 1

Op de conferentie Plant FWD op 8 en 9 april 2025 kwamen de beste geesten samen om te netwerken en hun kennis en innovaties te delen om een toekomst van plantaardig te creëren. Van start-ups en investeerders tot beleidsmakers, innovatieve bedrijven en creatieve chefs; allemaal verenigd om ons voedselsysteem te transformeren. De grootste takeaway: met alleen groei en innovatie komen we er niet. Maar, vertellen de sprekers, dat hoeft niet erg te zijn.

Ochtendprogramma: Drie beknopte lezingen

Na ontvangst met de nodige koppen koffie en thee, nam iedereen plaats op de theatertribune voor de officiële opening van Plant FWD. Oprichter Marcel van der Heijden en programmadirecteur Lotte Sluiter heetten iedereen welkom en sprak het programma met het publiek door.

Econoom Herald Friedl over circulaire transitie

Spreker en journalist Ikenna Azuike modereerde de sessies en de vragenrondes met het publiek. Allereerst verwelkomde hij circulair econoom Harald Friedl. Hij heeft zich in zijn werk verdiept in de circulaire transitie en de circulaire economie om inzicht te krijgen in de fundamenteel positieve verandering. Tijdens zijn lezing legde hij uit wat transitie nu vraagt van ons, op zowel persoonlijk als professioneel vlak. Het voedselsysteem moet drastisch veranderen, benadrukt hij.

Vier hiaten die eiwittransitie vermoeilijkt 

De tweede lezing werd gegeven door promovenda Anne-Louise Peeters van de TU Delft. Aan de hand van vier ‘gaps’, verklaarde ze waarom de eiwittransitie zo moeilijk verloopt en consumenten terughoudend zijn. Ook geeft ze voorbeelden van wat er al gedaan wordt om deze transitie te versnellen.

De vier hiaten:

• Weerstand voor verandering
• Angst (voor het nieuwe)
• Bedreigingen
• Verlies

Peeters stelt dat om de hiaten in de voedseltransitie te overbruggen, er meer nodig is dan (hybride) innovatie en groei. “Er is een sterke voorkeur voor innovatie, creatie, bouwen. Die voorkeur voor het nieuwe en meer is heel menselijk. Terwijl vergeten en loslaten net zo belangrijk is.” Ze introduceert de term ‘Exnovation’: het actief afbouwen van oude systemen om ruimte te maken voor nieuwe. Het functioneert als de tegenhanger van innovation, die net zo hard nodig is, maar minder aandacht krijgt.

Meer plantaardig betekent immers ook minder dierlijk. Deze pijn van het loslaten van het bestaande eetpatroon en voedselproductie blijft vaak onderbelicht, stelt Peeters. Dit terwijl afbraak en verlies ook bij vooruitgang horen. “Het omarmen van de weerstand tegen de transitie, omdat mensen moeite hebben met het loslaten, zorgt juist voor vooruitgang”, aldus Peeters. 

Circana: hoe staat de eiwittransitie er in cijfers voor?

Elke conferentie heeft een cijfernerd nodig om perspectief te bieden. Joost Slagt van marktonderzoeksbureau Circana gaf in zeer korte tijd een update over hoe de Europese markt zich ontwikkelt. Hiervoor behandelt hij de verschillen in verkoop tussen categorieën en marketingmixen. Hij heeft een niet al te positief bericht: de vleessector groeit en de verkoop van alternatieve eiwittransitie hapert. Desalniettemin, het aantal plantaardige alternatieven in de schappen stijgt en het aanbod aan vleesproducten krimpt. Vleesvervangers worden daarbij ook goedkoper. Deze hebben echter “hun momentum verloren”, volgens Slagt. 

De zuivelmarkt groeit, versterkt door de populariteit van proteïnerijke yoghurts en andere producten. 

Slag wierp samen met het publiek een blik op de toekomst met een aantal opkomende trends, zoals bonen. Slagt benadrukte het belang van het kijken naar regionale cijfers op gebied van consumentengedrag, en de verkoop en het aanbod van eiwit-alternatieven. 

Flora Food Group en Jumbo

Tijdens de pauzes konden bezoekers een lekker kop koffie en thee halen in de foyer, met een heerlijk stuk appeltaart van Flora Food Group, een van de partners van Plant FWD. De appeltaart, gemaakt van ‘Echte Plantaardige Boter’, werd gulzig opgeschept en geproefd door de bezoekers.

Bas Michel van Flora Food Group en Menno Wigtman, unitmanager van Jumbo – een Flora’s belangrijkste partners – praatten over hoe plantaardig de nieuwe standaard kan worden. De potentie om veel producten plantaardig te maken zonder in te leveren op smaak is enorm. Sterker nog, presentatie en smaak moet je perfectioneren, anders wil de consument het niet. De twee gaan in gesprek over hoe Flora en Jumbo onderzoeken hoe strategische partnerschappen verandering kunnen versnellen, consumentenkeuzes kunnen veranderen en de plantaardige transitie kunnen versnellen.

Ook was er ruimte voor kritische vragen vanuit het publiek. Jumbo is gestopt met weekaanbiedingen van vlees in de folder, maar waarom adverteert Jumbo nog wel vleesproducten? Jumbo heeft een hybride strategie. Al volledig overgaan op plantaardig, ziet Wigtman niet als een goede tactiek; daarmee verliest Jumbo het overgrote deel van zijn klanten, vreest hij. Hij stelt dat verandering niet alleen vanuit de supermarkt hoort te komen. Consumenten moeten het willen; en dat kost tijd.

Lunchtijd op The Market

En toen was het al etenstijd; van veel leren krijg je trek. Het publiek dat op de tribune zat keek zijn ogen uit toen het enorme scherm openschoof. Het scherm maakte plaats voor de kleurrijke boog met ‘The Market’ erop (foto). Daar stonden tientallen (Amsterdamse) bedrijven en startups met hun plantaardige hapjes klaar voor bezoekers om te proeven.

Van smakelijker vleesvervangers naar plantaardige versies van geliefde vlees- en zuivelproducten. Van de geliefde Loetje biefstuk door Redefine meat, shoarma van Lupine, nacho’s met guacamole van Favamole naar de kaasbal van PotatoCheezz; Het was er allemaal. Ook Stichting Ontwikkelingsfonds Voedingsindustrie werkte samen met de Vegan Sushi Bar en bood bezoekers vegan sushi aan. Worstenmakers Brandt & Levie presenteerden hun drie nieuwe groentenworsten met wereldse twist: Italiaans, Aziatisch en Mexicaans. Een echte showstopper was de ‘Root Rizzler’ van Snack With Benefits, een broodje met een soort corndog, gemaakt van pastinaak en chips. Als toetje waren daar ijsjes op een stokje van Goodoo in onder andere de smaak ‘strawberry Cheesecake' en het verrukkelijke pistache schepijs van Flora Food Group. Het was een groot feest en bezoekers deden hun best zo veel mogelijk te proeven.

Inspirerend middagprogramma

Na de lunch om kwart over 2 splitsen de bezoekers op. Ze konden kiezen uit wel 6 activiteiten, waaronder een voorproefje naar de bevindingen van de school voor Morele Ambitie. 

Deze school bracht een groep van talentvolle denkers vanuit verschillende werkachtergronden samen. Ze werkten voor een jaar aan een ecosysteembenadering en -strategie voor de eiwittransitie. Fellows Gauri van Gulik, Olivia Hicks en Matthijs Germs vertelden hierover. Alle geïnteresseerden kregen een koptelefoon, want in de ruimte ernaast vond ook een sessie plaats. Het werd dan wel geen stille disco, maar wel een interessante en interactieve discussie.

De overstap naar duurzamere eiwitten gaat niet alleen over innovatie, maar over het veranderen van het hele systeem. Breed denken op de schaal van heel het ecosysteem is essentieel waar bedrijven, NGO’s en beleidsmakers onverwachte coalities moeten sluiten om echte verandering teweeg te brengen. De sessie was interactief. Mensen die zochten naar investeerders en samenwerkingen moesten bijvoorbeeld opstaan en zichzelf naar anderen kenbaar maken.

Afsluiting Plant FWD van voormalig politicus Samson

Diederik Samsom, voormalig PVDA lijsttrekker, sloot de dag af met een pleidooi voor hernieuwbare energie. Als commissaris voor Klimaatactie bij de EU houdt hij zich al vijf jaar bezig met de Green Deal. Deze overleefde zowel de pandemie als de oorlog in Oekraïne, zo vertelt hij.

In 2040 moet Nederland naar 90 procent minder emissie-uitstoot en moeten we dus overstappen op hernieuwbare energiebronnen. De biodiversiteit redden is essentieel, zegt hij. Ook stelde het publiek hier en daar wat kritische vragen, zoals waarom het aan de innovatieve bedrijven is, en niet aan de overheid, om meer verantwoordelijkheid te nemen.