Na twaalf jaar is slagerondernemer Ad Bergwerff (70) teruggetreden uit het bestuur van de Koninklijke Nederlandse Slagers (KNS). Naar eigen zeggen beleefde hij er een roerige tijd, waarin de brancheorganisatie werd getransformeerd tot een waardevolle en betrouwbare belangenbehartiger voor leden, en een eerlijke gesprekspartner voor de politiek in Den Haag en Brussel.
Uitdagend, noemt Ad Bergwerff zijn jaren in het bestuur van de Koninklijke Nederlandse Slagers (KNS). In 2005 begon hij als bestuurslid, een half jaar later werd hij vicevoorzitter en in mei 2008 werd hij door de leden gekozen als voorzitter. In mei 2017 trad hij af.
Versplinterde en onrustige sector
Anno 2005 was de slagersbranche volgens Bergwerff een versplinterd landschap. ‘Er was sprake van een hoop onvrede bij de slagers, de stakeholders van de KNS waren ontevreden, en er werd vooral over elkaar gesproken en niet mét elkaar’, zegt de eigenaar van Bergwerff Vlees in Barendrecht met een frons op zijn voorhoofd. ‘Toen heb ik mezelf voorgenomen dat als ik ook maar iets wilde betekenen voor de branche, dan moest ik zien te bereiken dat mensen weer met elkaar in gesprek zouden gaan. Er was sprake van ruzies en concrete aanvaringen, maar het kan toch niet zo zijn dat partijen in zo’n kleine branche elkaar de tent uitvechten.’
Zorgen dat de rust wederkeerde in de sector, was dus Bergwerffs eerste uitdaging. ‘Besturen doe je echter niet alleen, dat doe je met een team van mensen om je heen en daar mag je als voorzitter de spreekbuis van zijn’, zegt hij vol overtuiging. ‘Het is belangrijk om de juiste mensen om je heen te hebben, die je steunen en corrigeren. De groep moet bestaan uit mensen die een eigen mening hebben en die aan tafel als vakmensen onder elkaar het gesprek kunnen aangaan. Pas dan leer je elkaar waarderen.’
Bergwerff moest vertrouwen zien te winnen
‘Er werd voor mijn tijd niet geluisterd naar de leden; dat hebben we aangepakt. De nieuwe koers die we zijn ingeslagen, heeft geleid tot de sterke en krachtige brancheorganisatie zoals de KNS nu is. Nogmaals, dat heb ik niet alleen gedaan, maar met de medebestuurders, de directeur en het secretariaat. Dat moet je ook uitspreken naar elkaar toe. Voor complimenten is iedereen gevoelig. Dat is nog zo’n geheim van het spelletje: besturen doe je op afstand, maar niet met afstandelijkheid.’
'Voor complimenten is iedereen gevoelig'
‘Het begin was het lastigst, want vertrouwen komt te voet en gaat te paard. We hebben hard gewerkt, we hebben afgebroken wat niet goed was en we hebben puingeruimd. We zijn het land in gegaan om in gesprek te gaan met de leden en we hebben alles tegen het licht gehouden.’
Complexe situaties persoonlijk maken
De slager is bescheiden als hij een stapeltje foto’s pakt. ‘Ik ben weleens ergens geweest, bij Rutte bijvoorbeeld. En recentelijk stond ik nog naast de majesteit’, vertelt hij met een grijns. Hij wijst naar een foto van hem en koningin Máxima tijdens de lancering van de website Financieelgezondewerknemers.nl. ‘Als ik dan zo terugkijk op de dingen die ik heb mogen doen in de twaalf jaar bij de KNS, dan besef ik wel dat het bijzondere dingen zijn. Dat kan je van tevoren niet bedenken.’
Het geheim van de smid is volgens Bergwerff het persoonlijk maken van complexe situaties en eerlijkheid. De website die werd gelanceerd door Máxima was het resultaat van één van zijn verhalen. ‘In tijden van crisis, maar ook nog daarna, hadden veel werknemers financiële problemen. Hoe merk je dat als werkgever? Door de blauwe brieven op je bureau, afkomstig van de Belastingdienst, met daarin loonbeslagen.'
'Ik ben in de Tweede Kamer en de Eerste Kamer geweest om uit te leggen hoe dat kan; niet omdat wij zo slecht betalen, maar omdat de inkomsten en uitgaven niet in balans zijn. Uiteindelijk is dit opgepakt door het ministerie van Economische Zaken en andere brancheorganisaties. Samen hebben we gekeken naar een oplossing. In het voortraject mocht ik meedenken. Beleidsmakers luisteren, schrijven, overleggen en komen dan met een product. In dit geval de website Financieelgezondewerknemers.nl. Uiteindelijk kwam er een telefoontje met de vraag of ik bij de lancering wilde zijn. Het was in een hotel in Amsterdam. Wist ik veel dat de koningin erbij zou zijn, dat hoorde ik pas kort van tevoren. Maar dat is toch best wel grappig’, blikt hij terug. ‘Het was een mooi moment en ik denk er nog regelmatig aan terug.’
'Je moet soms een beetje handig zijn'
Hij weet hoe hij zijn boodschap moet brengen
Het komt erop neer dat Bergwerff zijn verhalen niet mooier maakt voor de politiek dan dat ze zijn, maar hij weet wel hoe hij de boodschap moet overbrengen. ‘Een paar keer ben ik bij een hoorcommissie van de Tweede Kamer geweest. Dan zit er van iedere politieke partij een afgevaardigde aan tafel en dan begint de zitting natuurlijk met een voorstelronde. Ik stel mezelf altijd voor als ‘Ad Bergwerff, slager-ondernemer. Ik heb een vleesverwerkend bedrijf, ben voorzitter bij de KNS en doe vrijwilligerswerk voor meneer Wiebes (staatssecretaris van Financiën in het kabinet-Rutte II, red.).’ Iedereen vindt dat leuk om te horen en is heel geïnteresseerd in wat ik dan zoal doe voor meneer Wiebes. Dat is léuk, dan heb je je podium te pakken en krijg je de aandacht. Je moet soms een beetje handig zijn’, zegt hij met een lach en glimmende pretogen.
‘Vervolgens leg ik uit dat ik als werkgever verplicht ben om bij loonbeslagen alles te registreren voor de incassobureaus, dat ik moet afdragen en zorgen dat alle schulden op nul gaan. Dat is een paar uur werk per week en dat doe ik gratis. Ik ben van mening dat als je iets gratis doet, dat het vrijwilligerswerk is. Daar moet iedereen dan om lachen, maar de boodschap waar het om draait, komt keihard binnen.’
Voorzitter is katalysator
‘Als voorzitter kun je als een soort katalysator fungeren en deze zaken aanzwengelen. Zo werkt het lobbycircuit. Dan is het goed als je een directeur naast je hebt die meeluistert, visie heeft, beleid maakt en waar je mee kunt overleggen. Niemand is zo uniek dat ‘ie dit soort dingen alleen kan doen. Het gaat ook helemaal niet om zoveel mogelijk foto’s met bekende en belangrijke personen. Wees bewust van je verantwoordelijkheid en wees gewoon jezelf. Ik heb altijd geprobeerd om vanuit mijn vak te opereren en het is gebleken dat mensen daar respect voor hebben.’